به گزارش عصرهامون، رهبر انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۱ را به عنوان سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری کردند، به همین مناسبت برای تحلیل و ارزیابی وضعیت فعلی کشور در حوزه دانش‌بنیان، به گفت‌وگو با دکتر مهدی شالچی طوسی، معاونت مرکز نوآوری یاس و عضو هیئت مدیره و استاد دانشگاه پرداختیم.
اقتصاد دانش بنیان چیست؟و چه فایده ای دارد؟
امروزه در اکثر کشورهای دنیا سخن از نگرش جدیدی به اقتصاد آمده است که نام آن اقتصاد دانش‌بنیان می‌باشد. اقتصاد که بر اساس تولید و توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل‌گرفته است و رویکرد آن سرمایه‌گذاری بر روی دانش و صنایع دانش است. همچنین یکی از عوامل رونق اقتصادی کشورها میزان تولیدات ملی آن کشورها است که در اقتصاد دانش‌بنیان این تولیدات ملی نیز می‌بایست مبتنی بر دانش و اطلاعات شکل بگیرند. به جهت همین اهمیت هست که دانش‌بنیان بودن تولید یکی از ویژگی‌های بارزاست که موردتوجه مقام معظم رهبری در پیام نوروزی 1401 ایشان بوده است. تولیدات دانش‌بنیان کشورها می‌تواند در بخش‌های متفاوت علمی، صنعی و پزشکی صورت بگیرد نیازمند حضور مهم‌ترین بازیگران این عرصه یعنی شرکت‌های دانش‌بنیان است. شرکت ها که در اقتصاد به آن موتورهای رشد و توسعه هر کشور درحال‌توسعه‌ی می‌گویند درواقع این شرکت‌های که بر اساس دانش و فناوری اطلاعات بنا شدن موجب رونق و شکوفای دانش کشورها می‌باشند، حضور این شرکت‌ها در عرصه‌های متفاوت تولیدات ملی سبب می‌شود که تولیدات دانش‌بنیان روند و سرعت بیشتری پیدا کنند. مقام معظم رهبری این لایه از تولیدات را به‌قدر حائز اهمیت می‌داند که وجود آن را دلیل بر تقویت روحیه‌ی اعتمادبه‌نفس ملی و همچنین ایجاد حس عزتمندی در جامعه تلقی می‌کنند. به‌علاوه اگر دولت‌ها تمام تلاش خود را بکنند تا در راستای تحقق تولیدات دانش‌بنیان بتوانند از شرکت‌های حاضر در این عرصه حمایت‌های مادی و معنوی مختلف به عمل‌آورند می‌توان امید داشت که طی چند سال آینده شاهد افزایش روزافزون تولیدات در بخش‌های مختلف باشیم که درنتیجه‌ی آن نمودار شاخص‌های متفاوت اقتصادی مثل درآمد سرانه روند مثبت‌تری نسبت به گذشته را تجربه بکند.
رابطه صنعت و دانشگاه باید به چه شکل باشد؟ و به چه شکل می توان اشتغال زایی را افزایش داد؟
نظر به این‌که طی چندین سال گذشته مهم‌ترین نکات در سخنرانی‌های مقام معظم رهبری تأکید به اوضاع‌واحوال اقتصادی کشور و سروسامان دادن به آن بوده است. می‌توان این نکته را فهمید که این موضوع از چه میزان اهمیت برخوردار است. برکسی پوشیده نیست؛ یکی از این عوامل نابه سامان وضعیت بیکاری جوانان و مسئله اشتغال‌زایی است. موضوع که به‌عنوان یکی از ویژگی‌های تولید در سخنان نوروزی رهبر انقلاب به آن اشاره شد. اشتغال‌زایی امری است که به تنهای می‌تواند مستقیم و یا غیرمستقیم به عوامل اجتماعی و سیاسی نظیر آمار ازدواج، مشارکت سیاسی، نرخ زادوولد و رفاه اجتماعی اثر بگذارد. طی چند سال اخیر عدم موفقیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در جذب شدن بر بازار کار سبب گشت که نگاه ویژه‌تری نسبت به موضوع پیوند بین صنعت و دانشگاه ایجاد شود. اگر صنعت ارتباط نزدیک‌تری با نهاد دانشگاه داشته باشد دانشجویان مسیر روشن‌تری در ورود به بازار کار در پیش خواهند داشت. از همین رو افزایش تولیدات ملی که منجر به جذب نیروی کار بیشتری می‌شود و ایجاد شغل بیشتر برای کار جویان می‌شود که می‌توان به‌عنوان عامل مهمی در جهت کاهش نرخ بیکاری تلقی گردد. بر اساس آمارهای منتشر شد در صد جامعه جوانان در ایران به بیشترین میزان خود طی چندین سال گذشته رسیده است که این خود به معنی وجود نیروی کار جوان و پویا است. حال اگر تقاضای بازار و صنعت برای جذب نیروی کار متناسب با این جمعیت جوان و جویای کار نباشد می‌توان حجم زیادی از ناامیدی و یس را به جوانان تحمیل کند که آثار جز نارضایتی اجتماعی در بین مردم را ندارد. با ایجاد پیوند بین بازار کار و دانشگاه ازیک‌طرف و همین‌طور افزایش تولیدات ملی مبتنی دانش و اشتغال‌زایی از طرف دیگر می‌توان امید داشت که پس از گذشت چند سال در صد نرخ بیکاری شیب نزولی پیدا کند و رفته‌رفته از درصد جامعه جوان بیکار کاسته شود.
تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی چه رابطه ای با هم دارند؟
این نام توسط مقام معظم رهبری برای سال 1401 انتخاب‌شده است؛ اما سؤال که ایجاد می‌شود این است که اساساً تولید درست به چه معنی است؟ چه زمانی تولیدات ملی یک کشور در مسیر درست خودشان قرار می‌گیرد به عقیده کارشناسان اقتصاد کشورها می‌بایست کالای تولید کنند که توان تولید آن را به بالاترین کیفیت و کمترین قیمت داشته باشد. بدین معنی که تولیدات آن کالا در داخل نسبت به واردکردن همان کالا از خارج به لحاظ سطح کیفیت و قیمت تمام‌شده به نفع مصرف‌کننده باشد. نتیجه این امر آن است که اگر واردکردن آن کالا از تولید کردن آن هزینه کمتری داشته باشد باید آن را وارد و تولید را صرف کالای کرد که قیمت تمام‌شده آن کمتر از قیمت نمونه ی خارجی باشد. تولید دانش بنیان که مبتنی بر دانش و فناوری اطلاعات است چون وقت خود را صرف تولید کالای می‌کند که ویژگی فوق را داشته باشد. از همین رو سبب تولید کالا با میزان بازدهی بالا می‌شود و این به معنی تولیدات ملی هدفمند‌است که به‌صورت مستتر در مفهوم تولید دانش‌بنیان نهفته است.
اگر یک واحد تولیدی صرفاً بدون توجه به هزینه‌ها و قیمت تمام‌شده اقدام به تولید کالای بکند، به دلیل آنکه روی آوردن به نمونه خارجی آن برای مردم صرف اقتصادی بیشتری دارد ناچار توان رقابتی خود را از دست می‌دهد و درنتیجه پس از مدت زمان کوتاه مجبور به توقف و حتی تعطیل کردن واحد تولیدی می‌شود. اگر کالا با تکیه‌بر دانش و فناوری اطلاعات تولید شود از حیث که از کیفیت بالای برخوردار است حتی امکان صادرات مازاد مصرف داخلی به خارج از کشور را نیز به خود فراهم می‌کند؛ که درنتیجه می‌توان سبب افزایش میزان درآمد دولت‌ها گردد. پس با در نظر گرفتن ویژگی دانش بنیان بودن تولیدات ملی درواقع درهای اقتصادی پویاتر به کشور گشاده می‌شود.
پارک علم و فناوری و مراکز نوآوری چه کمکی به اقتصاد دانش‌بنیان می‌کند؟
در حقیقت پارک های علم و فناوری و مراکز نوآوری زیرساخت های اقتصاد دانش بنیان در یک کشور هستند. پارک واحدی است که با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در ارتباط است؛ زیرساخت‌ها و خدمات پشتیبانی به خصوص فضاهای اداری و آزمایشگاهی را برای شرکت های دانش بنیان فراهم می‌کند؛ بستر لازم را جهت انتقال و توسعه فناوری، جذب سرمایه‌گذاری و ورود به بازارهای داخلی و خارجی به وجود می آورد.
از اینرو امروزه پارک ها، نقش عمده ای در موفقیت و توسعه کارآفرینی و کسب و کار دانش بنیان دارند.
تجاری سازی دانش و تبدیل ایده به کسب و کار دانش بنیان
کمک به رشد شرکت های دانش بنیان
ارایه تسهیلات اعتباری و مالی
ارایه خدمات حقوقی
حلقه واسط بین دانشگاه و صنعت
ارایه خدمات اداری، پشتیبانی و آزمایشگاهی
در مرکز نوآوری بین المللی یاس چه کاری انجام می دهید
با اتصال دانشجویان خارجی به شرکت های دانش بنیان و خلاق داخلی و توسعه صادرات خدمات و محصولات این شرکت ها و اتصال دانشجویان داخلی به شرکت های خارجی برای مهارت آموزی و انتقال ایده و تکنولوژی به داخل کشور
چشم انداز اینده مرکز نوآوری یاس چیست؟
توسعه کسب و کارهای دانش بنیان از طریق تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشگاه ها به منظور تبدیل شدن به مرکز کارآفرینی نوآورانه در سطح بین المللی به عنوان اولین مرکز نوآوری بین المللی وصادرات اقتصاد دانش بنیان و تبدیل شدن به قطب نوآوری در منطقه
به گزارش خبرگزاری هامون: معاونت مرکز نوآوری یاس و عضو هیئت مدیره و استاد دانشگاه:(( تربیت نیروی متخصص کارآفرین اولویت دانشگاه‌ها باشد/علوم دانش بنیان پیشران اقتصاد کشور))
26
اردیبهشت